Goal Consulting
Strategy & Innovation

Geopolitics & 3-D Negotiations
in Action

Nikos Chatzis

7 Δεκεμβρίου 2017 – 7 Δεκεμβρίου 2018: Δραματική επιδείνωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, στην επικίνδυνη γειτονιά των Βαλκανίων / ΓεωπολιτικήΝίκος Χατζής

Όταν δεν διεκδικείς…, χάνεις!

Αθήνα, 7 Δεκεμβρίου 2017: Το αεροσκάφος του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει προσγειωθεί στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος. Αμηχανία, προβληματισμός, προσβολή, αλλά και ερωτηματικά για την επίσκεψη του Ερντογάν στην Ελλάδα την δεδομένη χρονική στιγμή, διατυπώνονταν σε όλη την επικράτεια, ενώ είχε προηγηθεί η καλά μεθοδευμένη συνέντευξή του στον ΣΚΑΪ, που προετοίμασε το έδαφος διατύπωσης των επίσημων διεκδικήσεων. / Γεωπολιτική – Διπλωματία / Νίκος Χατζής

Στην περίπτωση που το πεδίο δράσης για την διεκδίκηση των τουρκικών απαιτήσεων ήταν ο καναπές του προεδρικού μεγάρου, τότε, γίνονταν φανερό ότι ο Ερντογάν κάθονταν άνετα ως «αγάς» και ο Έλληνας πρόεδρος Προκόπης Παυλόπουλος, είχε περιορίσει τον ζωτικό χώρο των κινήσεων της γλώσσας του σώματος του, στην άκρη του καναπέ. Έτσι, στο επίπεδο της τηλεοπτικής παρουσίασης το ελληνικό κοινό, είχε μία ουσιαστική προσλαμβάνουσα για το πεδίο δυναμικής προκλήσεων, μεταξύ του «αγά» και του «ραγιά».

Η σημειολογία της γλώσσας του σώματος επιβεβαιώθηκε με τις εξελίξεις που ακολούθησαν, εδώ κι έναν χρόνο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.

Ο Ερντογάν με την συνάντηση στο προεδρικό μέγαρο επισημοποίησε τις διεκδικήσεις που είχε διατυπώσει στην συνέντευξή του, αναφορικά με την αμφισβήτηση της Συμφωνίας της Λοζάνης, το Αιγαίο, την Κύπρο, αλλά και τους Έλληνες μουσουλμάνους της Θράκης, προωθώντας και τις τουρκικές σκοπιμότητες στα Βαλκάνια (Αλβανία-ΠΓΔΜ). / Ερντογάν, Κύπρος, Αιγαίο, Θράκη

Παράλληλα, έδωσε τον τόνο για τα όσα ακολούθησαν την επόμενη ημέρα της επίσκεψής του στην Κομοτηνή, όπου παρά τα συμφωνηθέντα με την ελληνική κυβέρνηση, μίλησε στους «ομοεθνείς» και «συμπολίτες» του στην Θράκη, οι οποίοι τον αντιμετώπισαν ως τον «πρόεδρό» τους. Επίσης, ο Ερντογάν παραβιάζοντας την συμφωνία που είχε γίνει με την ελληνική κυβέρνηση μίλησε σε ανοικτή συγκέντρωση σύμφωνα με δημοσιεύματα ελληνικών εφημερίδων και παρά την διάψευση από το Μέγαρο Μαξίμου. / Ερντογάν – Διπλωματία

Το πολιτικά τραγικό μέχρι επιπέδου αφέλειας, είναι το γεγονός ότι οι πολιτικοί που ασκούσαν την εξουσία στην Ελλάδα (ΥΠΕΞ), εξέφραζαν παραμονές της επίσκεψης, την ελπίδα τους για την διατήρηση του διμερούς διαλόγου, αλλά και για την βελτίωση των σχέσεων.

Το σχόλιο της γραβάτας περί «καλής διπλωματίας» (good diplomacy…) του (τότε) Έλληνα ΥΠΕΞ Νίκου Κοτζιά, στο αεροδρόμιο κατά την υποδοχή του Ερντογάν στην Αθήνα, διαψεύστηκε οικτρά από τα παγερά και αδιάφορα βλέμματα μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων αξιωματούχων, αλλά και την «διπλωματία» με τα ραβασάκια των γραμμένων απαντήσεων προς τον Ερντογάν, που του έδιναν τα μέλη της συνοδείας του, εντός του προεδρικού μεγάρου… / Διπλωματία

Ευρύτερη περιοχή Ιμίων (17 Ιανουαρίου 2018): Τουρκική ακταιωρός, μετά από επικίνδυνο ελιγμό, ήρθε σε επαφή με την κανονιοφόρο «Νικηφόρος» του ΠΝ που περιπολούσε στην ευρύτερη περιοχή των Ιμίων. / Ίμια

Περιοχή των Ιμίων (12 Φεβρουαρίου 2018): Το πλοίο ανοιχτής θάλασσας «Γαύδος» του ΛΣ περιπολεί μαζί με δύο ακόμη σκάφη. Ένα τέταρτο πριν από τα μεσάνυχτα, το ελληνικό σκάφος εμβολίζεται από την κορβέτα UMUT της Τουρκικής Ακτοφυλακής. Το ελληνικό σκάφος ΛΣ 090, ήταν σε θέση στάσης συγκεντρώνοντας στοιχεία για την κινητικότητα των Τούρκων στην περιοχή, με τις παραβιάσεις να συνεχίζονται από τουρκικά αεροσκάφη (ΗΠ) κι ελικόπτερα για όλη τη νύχτα στα ανατολικά της Ρόδου, στο πλαίσιο τουρκικής άσκησης… / Ίμια, Ερντογάν

ΗΠΑ: Ο πολιτικός απόηχος των εκλογών του Νοεμβρίου στην αμερικανική εξωτερική πολιτική / Γεωπολιτική

Περισσότερη «εσωστρέφεια» φέρνει το 2019…/ Γεωστρατηγική

Η ανάδειξη της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας των Δημοκρατικών στην Βουλή των Αντιπροσώπων, θα ενισχύσει την αντί-ρωσική τάση μεγαλώνοντας το ρήγμα που υπάρχει στις σχέσεις με την Τουρκία, υπό την προοπτική ενός «Αραβικού ΝΑΤΟ». / Ντόναλντ Τραμπ

Ο Ερντογάν προσπαθεί να εκμεταλλευτεί όσα γνωρίζει για την δολοφονία Κασόγκι πιέζοντας τον Τραμπ μέσω Σαουδικής Αραβίας, ενώ το πλαίσιο των σχέσεων ΗΠΑ-Κύπρου αναβαθμίζεται. Ωστόσο, το ενδεχόμενο απαγγελίας κατηγοριών από τον ειδικό ανακριτή Μιούλερ σε βάρος μελών της οικογένειας Τραμπ ή στενών συνεργατών του Αμερικανού προέδρου, ενισχύει την εσωστρέφεια των ΗΠΑ. / Κασόγκι

6 Νοεμβρίου 2018: Πραγματοποιήθηκαν οι ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ για την εκλογή 35 επί συνόλου 100 μελών στην Γερουσία, αλλά και του συνόλου των 435 μελών στην Βουλή των Αντιπροσώπων, μετά την συμπλήρωση δύο χρόνων από την εκλογή του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, το εκλογικό αποτέλεσμα έχει διαμορφωθεί με τους Δημοκρατικούς να εξασφαλίζουν 232 από τις 435 έδρες στην Βουλή των Αντιπροσώπων με την πλειοψηφία να ορίζεται στον έλεγχο 218 εδρών κι άνω. Στην Γερουσία, οι Ρεπουμπλικάνοι ελέγχουν 51 έδρες έναντι 47 εδρών των Δημοκρατικών με την πλειοψηφία στο αναφερόμενο νομοθετικό σώμα να ορίζεται στον έλεγχο 51 εδρών. / Ντόναλντ Τραμπ

Το αποτέλεσμα αυτό θεωρείται επίσημο, ενώ είναι ενδεχόμενο να υπάρξουν κάποιες αλλαγές από την επαναληπτική καταμέτρηση των ψήφων που γίνεται σε κάποιες εκλογικές περιφέρειες ή την διεξαγωγή έκτακτης εκλογικής διαδικασίας. Το προεκλογικό κλίμα χαρακτηρίστηκε από την έντονη πόλωση μεταξύ των Ρεπουμπλικάνων και των Δημοκρατικών, ενώ η πόλωση αυτή, έφερε στο προσκήνιο της επικαιρότητας τις «αδυναμίες» και πολιτικές παθογένειες των δύο κομμάτων ειδικότερα, αλλά και της αμερικανικής πολιτικής ζωής γενικότερα. / Ρεπουμπλικάνοι, Δημοκρατικοί

Ο προεκλογικός αγώνας επικαιροποίησε στην οξεία πολιτική αντιπαράθεση που καταγράφεται σε διεθνές επίπεδο μεταξύ των υπέρμαχων της παγκοσμιοποίησης και της κατάργησης των συνόρων (Δημοκρατικό Κόμμα) από την μια μεριά και των Ρεπουμπλικάνων υπό τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ που δίνουν έμφαση στην αμερικανική διάσταση του έθνους-κράτους. Ο Τραμπ προωθεί τον αποτελεσματικό έλεγχο των συνόρων, αλλά και τον τερματισμό εισόδου των παράνομων μεταναστών στις ΗΠΑ. / Ρεπουμπλικάνοι, Δημοκρατικοί, Τραμπ

Καραβάνια παράνομων μεταναστών

Το μεταναστευτικό ζήτημα είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στην προεκλογική εκστρατεία, με τον πρόεδρο Τραμπ να προειδοποιεί για το ενδεχόμενο λήψης στρατιωτικών μέτρων προστασίας στη νότια συνοριακή γραμμή των ΗΠΑ στην περίπτωση που αυτό απαιτηθεί. / Μετανάστες

Στρατιωτικές μονάδες των ΗΠΑ αναπτύχθηκαν κατά μήκος της συνοριακής γραμμής, με ουσιαστική αποστολή σύμφωνα με το αμερικανικό Πεντάγωνο την παροχή (αρχικά) διοικητικής υποστήριξης και μέσων στις δυνάμεις συνοριακής ασφάλειας των ΗΠΑ, ώστε αυτές να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις διαχείρισης της νέας κατάστασης από την έλευση των καραβανιών με τους παράνομους μετανάστες από χώρες της Κεντρικής Αμερικής. Στις 16 Νοεμβρίου έφτανε στα σύνορα των ΗΠΑ από το Μεξικό το πρώτο καραβάνι 2.000 μεταναστών, ενώ ένα δεύτερο με 1.200 μετανάστες αναχωρούσε από την πόλη του Μεξικού. Οι αρμόδιες αμερικανικές υπηρεσίες έχουν δυνατότητα επεξεργασίας μόλις 100 αιτήσεων χορήγησης ασύλου την ημέρα στο κεντρικό συνοριακό πέρασμα (Σαν Ντιέγκο). Το γεγονός αυτό, σημαίνει ότι οι μετανάστες θα εγκλωβιστούν στην πόλη Τιχουάνα (Μεξικό) για μεγάλο χρονικό διάστημα. / Μετανάστες, Τραμπ

Οι μετανάστες προέρχονταν από ένα μεγαλύτερο καραβάνι 5.000 μεταναστών το οποίο και διασπάστηκε. Οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι στην Τιχουάνα αναμένεται να φτάσει αριθμός 10.000 παράνομων μεταναστών, με τις υποδομές της πόλης να μπορούν να προσφέρουν φιλοξενία μόλις σε επτακόσιους. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί ότι η ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής Αμερικής, παρουσιάζει ιδιαίτερο επιχειρησιακό ενδιαφέρον για τις αμερικανικές υπηρεσίες ασφάλειας, καθώς θεωρείται ένα πιθανό σημείο εισόδου ακραίων ισλαμιστών από την Αφρική και την Μέση Ανατολή. / Διεθνείς Εξελίξεις

Για τον λόγο αυτό, οι υπηρεσίες ελέγχου της μετανάστευσης των ΗΠΑ σε συνεργασία με το αμερικανικό υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας, αλλά και ειδικές υπηρεσίες του Πενταγώνου, έχουν οργανώσει ένα κεντρικό σημείο ελέγχου στον Παναμά, όπου και γίνεται ο πρώτος ουσιαστικός έλεγχος παράνομων μεταναστών από την Αφρική και την Μέση Ανατολή. Ο έλεγχος αυτός, γίνεται σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές και όποιοι θεωρηθούν ύποπτοι συλλαμβάνονται, ενώ οι υπόλοιποι αφήνονται με δική τους ευθύνη να συνεχίσουν προς τα αμερικανικά σύνορα. / Μετανάστες, Γεωπολιτική

Η προσοχή των αρχών κατά τους ελέγχους επικεντρώνεται στα κινητά τηλέφωνα, αλλά και στην έλλειψη λοιπών στοιχείων ταυτότητας και ταξιδιωτικών εγγράφων αποτελούν την συνήθη τακτική για την είσοδο υπόπτων σε περιοχές ενδιαφέροντος για τις αμερικανικές υπηρεσίες...

ΠΤΗΣΗ&ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2018, 
Γεωπολιτική
Νίκος Χατζής
ΠΤΗΣΗ&ΔΙΑΣΤΗΜΑ

Ελλάδα: «Μέγα το της Θαλάσσης Κράτος…»

Το στρατηγικό παράδοξο της υποταγής μιας παράκτιας χώρας (Ελλάδα) σε ένα περίκλειστο κρατίδιο (ΠΓΔΜ) χωρίς έξοδο στην θάλασσα…Νίκος Χατζής

Τα Σκόπια εντάχθηκαν στον ΟΗΕ το 1993 και πρόκειται για το μόνο κρατίδιο στον κόσμο που εισήχθη στον διεθνή οργανισμό με προσωρινή ονομασία το 1993. Το γεγονός αυτό, δεν περιγράφεται ουσιαστικά στο κείμενο της συμφωνίας, ούτε και στην έναρξή της, καθώς διαφαίνεται μία προσπάθεια διαφορετικής παρουσίασης των πραγματικών δεδομένων, επί τη βάσει δύο αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας (817, 845). Η πρώτη, ψηφίστηκε στις 7 Απριλίου του 1993 με την οποία το Συμβούλιο Ασφαλείας συνιστά στην Γενική Συνέλευση την ένταξη της ΠΓΔΜ, με την προϋπόθεση χρήσης της αναφερόμενης ονομασίας για όλες τις χρήσεις. / ΠΓΔΜ

Η απόφαση περιγράφει ρητά την χρήση της προσωρινής ονομασίας, μέχρι την επίλυση της διαφοράς. Η δεύτερη ψηφίστηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας την 18η Ιουνίου 1993 επί τη βάσει της 817, με την παρότρυνση του αναφερόμενου οργάνου προς την Ελλάδα και την ΠΓΔΜ για την επίλυση του προβλήματος με το όνομα. Η μη εκτενή περιγραφή των προβλεπόμενων στις δύο αποφάσεις, απομειώνει τον ρόλο του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενώ συντελεί στην «εξίσωση ισοτιμίας» των δύο συμβαλλόμενων μερών. / ΠΓΔΜ

Αναφορικά με τον ΟΗΕ επίσης, έχει διατυπωθεί το επιχείρημα της αναγνώρισης της ΠΓΔΜ ξεχωριστά, από 140 χώρες. Άρα, εφόσον έχει ήδη αναγνωριστεί από τον παραπάνω αριθμό χωρών, γιατί υπήρξε όλη η διαδικασία επαφών-διαβουλεύσεων μεταξύ των ΥΠΕΞ της Ελλάδας και των Σκοπίων και δεν αφήσαμε την κατάσταση να εξελιχθεί όπως είχε διαμορφωθεί προς όφελος της ΠΓΔΜ; Υπάρχει η διπλωματική πραγματικότητα ότι οι αναγνωρίσεις των χωρών με το όνομα «Μακεδονία» δεν στηρίχτηκαν στην πραγματική ουσία του ζητήματος, αλλά στην εξυπηρέτηση εθνικών ή περιφερειακών συμφερόντων κατά περίπτωση.

Αναφορικά με τον ΟΗΕ, η ξεχωριστή αναγνώριση από κάθε χώρα, στερείται της διεθνούς βαρύτητας που θα είχε μία έγκριση από την ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης και στην συνέχεια μία θετική ψήφος από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Το Συμβούλιο Ασφαλείας είναι πενταμελές (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία). Η Γαλλία για λόγους περιφερειακής γεωπολιτικής αντιπαλότητας συμφερόντων με την Γερμανία δεν έχει αναγνωρίσει το βόρειο κρατίδιο ως Μακεδονία. / ΟΗΕ

Ακόμη κι όλες οι χώρες του Συμβουλίου Ασφαλείας να είχαν αναγνωρίσει ξεχωριστά τα Σκόπια ως Μακεδονία, αυτό δεν έχει την διεθνή βαρύτητα μιας ομόφωνης απόφασης. Από την άλλη μεριά, αυτό αποδεικνύεται από την διπλωματική ισχύ που έχουν τα μόνιμα μέλη του συμβουλίου, με την άσκηση βέτο… / ΟΗΕ

ΗΠΑ-Ρωσία-ΝΑΤΟ-ΕΕ: Ψυχρός Πόλεμος, όπως παλιά… / Γεωπολιτική

Πρόεδρος Τραμπ, ο εργολάβος!

Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εφαρμόζοντας την ίδια διαπραγματευτική τακτική που εφάρμοζε στις επιχειρήσεις του, θεωρεί ότι η προσέγγιση με την Ρωσία κοστίζει οικονομικά πιο φθηνά στις ΗΠΑ, σε σύγκριση με μία νέα ψυχροπολεμική όξυνση. / Ψυχρός Πόλεμος 2.0

Έτσι, έχοντας στο μυαλό του την λογική του Ρόναλντ Ρίγκαν προσεγγίζει τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος όμως, δεν είναι ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Υπό την ίδια λογική της οικονομικής τακτοποίησης, στο ΝΑΤΟ συγχαίρει τον Ταγίπ Ερντογάν σκεπτόμενος το πόσο θα ήθελε να κυβερνά με τον ίδιο αυταρχικό τρόπο. / ΝΑΤΟ, Ψυχρός Πόλεμος 2.0

Στις ΗΠΑ όμως, υπάρχει το Κογκρέσο και οι επερχόμενες ενδιάμεσες εκλογές του Νοεμβρίου, με κρίσιμη πολιτική σημασία για τον ίδιο. Από την πλευρά του, το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο παραμένει αμιγώς αμερικανικό, προκαλώντας «αμηχανία» στους Ευρωπαίους ηγέτες… /Κογκρέσο, ΗΠΑ

Πολλαπλό μήνυμα Τραμπ

Αρχίζοντας μία κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στο Ελσίνκι (16 Ιουλίου) ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι οι σχέσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας, «δεν ήταν ποτέ χειρότερες». Αμέσως μετά, πρόσθεσε με νόημα ότι αυτό άλλαξε «πριν από τέσσερις ώρες…». Φαίνεται ότι πράγματι έτσι ήταν. / Ντόναλντ Τραμπ

Με τις δηλώσεις του στο Ελσίνκι, αλλά κι αυτές που προηγήθηκαν στην 29η διάσκεψη του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες (11-12 Ιουλίου) ο Τραμπ σηματοδότησε μία ιστορική στροφή στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, που σύμφωνα με την άποψη αναλυτών στην Ουάσινγκτον μπορεί να καθορίσει το μέλλον της αμερικανικής υπερδύναμης, αλλά και η τύχη που θα έχει η προεδρία του, από εδώ και πέρα. / ΝΑΤΟ

Ο ίδιος, απέρριψε τις ουσιαστικά «παραδοσιακές» διαστάσεις της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, από το τέλος του Ψυχρού πολέμου μέχρι σήμερα, ενώ απέδωσε την επιδείνωση των διμερών σχέσεων ΗΠΑ-Ρωσίας, όχι στον Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά στην στάση των προηγούμενων αμερικανικών κυβερνήσεων. / Πούτιν, Τραμπ

Το σκεπτικό του προέδρου Τραμπ, έγινε αντιληπτό με μία ανάρτηση που έκανε στο Twitter πριν από την συνάντησή του με τον πρόεδρο Πούτιν, επικρίνοντας τις ηγεσίες Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων: «Η σχέση μας με την Ρωσία δεν ήταν ΠΟΤΕ χειρότερη, εξαιτίας των αρκετών χρόνων της αμερικανικής απερισκεψίας και ηλιθιότητας, ενώ σήμερα, εξαιτίας του Διεφθαρμένου Κυνηγιού Μαγισσών!» Έγραψε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος Τραμπ. / Δημοκρατικοί, Ρεπουμπλικάνοι

Στην συνέχεια, κι όπως ήταν αναμενόμενο, ο Τραμπ αποκήρυξε τόσο την προσέγγιση των (νέο) συντηρητικών, όσο και των φιλελεύθερων συμμάχων τους που τάσσονται υπέρ των εξωτερικών παρεμβάσεων των ΗΠΑ, όπως κι όλων εκείνων, που τηρούν μια επιθετική στάση κατά της Ρωσίας. / ΗΠΑ, Ρωσία

Αναλύοντας την στάση του προέδρου των ΗΠΑ μέσω των δηλώσεών του σε Βρυξέλες, Λονδίνο και Ελσίνκι, κατά τις ημέρες από 11 έως 20 Ιουλίου, το μήνυμά του ήταν ξεκάθαρο, συμπαγές κι εντυπωσιακό / Τραμπ, ΝΑΤΟ:

-Το ΝΑΤΟ είναι ξεπερασμένο. Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι των ΗΠΑ εκμεταλλεύτηκαν (χωρίς οικονομικό κόστος) την ανάπτυξη και τις δράσεις της αμερικανικής πολεμικής μηχανής στην Ευρώπη εντός του πλαισίου του Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Από την άλλη μεριά, οι ίδιοι σύμμαχοι, προκάλεσαν σε βάρος των ΗΠΑ υπέρογκα εμπορικά ελλείμματα. Οι ημέρες αυτές, τελείωσαν. Κατά την άποψη του προέδρου Τραμπ, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να σταματήσουν να λεηλατούν την αγορά των ΗΠΑ, αλλά και ν’ αρχίσουν να πληρώνουν το οικονομικό κόστος της δικής τους, άμυνας. / ΝΑΤΟ

ΠΤΗΣΗ&ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2019
Γεωπολιτική
Νίκος Χατζής
ΠΤΗΣΗ&ΔΙΑΣΤΗΜΑ

Η (μετά) σοβιετική Ανατολή: Ντόναλντ Τραμπ – ΡετζέπΤαγίπ Ερντογάν

Μία παράδοξη προσωπική συμπάθεια, ο αυταρχισμός, και η ισχυρή δόση σύγκρουσης γεωπολιτικών συμφερόντων… / Τραμπ, Ερντογάν

Το Σάββατο 20 Ιουλίου 2019 συμπληρώθηκαν 45 χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, με συνέπεια την εδραίωση της τουρκικής στρατιωτικής κατοχής σε ποσοστό 40% του εδάφους της σύγχρονης Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία και αποτελεί ενταγμένο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν “επικαιροποίησε” την θλιβερή για τον ελληνισμό επέτειο, εκδηλώνοντας την απαράδεκτη πρόθεσή του να επαναλάβει την τουρκική εισβολή “αν αυτό χρειαστεί…,” παίζοντας καλά το παιχνίδι της τουρκικής προπαγάνδας, το οποίο αναπαράγεται καθημερινά και σε όλο του το μέγεθος από τα ελληνικά ΜΜΕ. Έτσι, η Άγκυρα γνωρίζει ότι η δήλωση ενός Τούρκου αξιωματούχου θα αναμεταδοθεί σχεδόν στιγμιαία στην Ελλάδα. / Κύπρος

Όπως σωστά επισήμαναν αρκετοί γνώστες του Κυπριακού Προβλήματος στα κείμενα τους για την θλιβερή επέτειο της τουρκικής εισβολής, οι εξελίξεις του 1974 συνδέονται με την παρασκηνιακή δράση της (τότε) αμερικανικής διπλωματίας και των επιδιώξεων της, όπως και με την δράση του Χένρι Κίσινγκερ. Μεταξύ του 1974 και του 2019, η τουρκική κατοχή συνεχίζεται υπό τον απόλυτο πολιτικό και οικονομικό έλεγχο των κατεχόμενων εδαφών της Βορείου Κύπρου από την Τουρκία.

Η ασκούμενη εξωτερική κι αμυντική πολιτική της υπερδύναμης προσδιορίζεται αναλύεται και υλοποιείται επί τη βάσει των αμερικανικών συμφερόντων που εξυπηρετεί κατά συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Στο σημείο αυτό, οφείλουμε να τονίσουμε ότι το 2019 δεν είναι ίδιο με το 1974 ως προς τις χώρες-παίκτες εξυπηρέτησης των αμερικανικών συμφερόντων στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.

Σήμερα, η Τουρκία του Ερντογάν προσπαθούσε –για καιρό- να ισορροπήσει σε δύο βάρκες μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ, μέσω S-400 και F-35, ενώ οι κινήσεις της Άγκυρας -μέσω επαναληπτικών δηλώσεων- έδειχναν ότι ο Ερντογάν εδώ και καιρό είχε αναγκαστεί πλέον να επιλέξει την Μόσχα, απέναντι στην Ουάσινγκτον, παρά την πρόθεση “προσωπικού συμφέροντος” όπως ακούγεται στην αμερικανική πρωτεύουσα, για τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να μην τον τιμωρήσει.

Ο παράδοξος χαρακτήρας του Αμερικανού προέδρου επιβεβαιώνεται και από τις ασύμβατες προσωπικές συμπάθειες και φιλίες που έχει στην περιοχή, καθώς ο ίδιος κατορθώνει να συμπαθεί τόσο τον Ερντογάν, όσο και τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου. Σε ρεαλιστικό επίπεδο εξυπηρέτησης συμφερόντων η Τουρκία πλέον εξυπηρετεί τα παρεμβατικά ρωσικά συμφέροντα στην ευρύτερη μεσανατολική περιοχή, ενώ το Ισραήλ επικουρούμενο από την Αίγυπτο, την Ελλάδα και την Κύπρο, έχει -από την κυβέρνηση Τραμπ και σε αντίθεση με την γεωπολιτική πραγματικότητα της προηγούμενης κυβέρνησης Ομπάμα- αναβαθμιστεί στον βασικό παίκτη εξυπηρέτησης των αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή. Ο πρόεδρος Τραμπ φέρεται να συμπαθεί τον Ερντογάν παρά το γεγονός ότι δεύτερος διαφοροποιείται δραστικά από την αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ, που προκάλεσε τα αιχμηρά σχόλια της Άγκυρας.

ΗΠΑ-Βρετανία-Ιράν: Ο “πόλεμος” των δεξαμενοπλοίων στο Στενό του Χορμούζ, το χρονικό μιας προδιαγεγραμμένης κρίσης…

Ντόναλντ Τραμπ Vs. Μπαράκ Ομπάμα;

Η αμερικανική κυβέρνηση κατά τους τελευταίους μήνες κλιμάκωσε την πίεση κατά του Ιράν, δρομολογώντας την παρούσα κρίση των δεξαμενοπλοίων στον Περσικό Κόλπο.

Ο πρόεδρος Τραμπ πέρα από την επίσημη γραμμή της άσκησης μέγιστης πίεσης στην Τεχεράνη, αναζητεί ένα ημιεπίσημο κανάλι διπλωματικής επικοινωνίας, ενώ στην Ουάσινγκτον ο Ρόμπερτ Μιούλερ επιστρέφει για να καταθέσει ενώπιον του Κογκρέσο.

Η συσπείρωση των υπερσυντηρητικών οπαδών του, μέσω ενός επεισοδίου περιφερειακής αποσταθεροποίησης, αλλά με διεθνείς προεκτάσεις, είναι το ζητούμενο για τον Αμερικανό πρόεδρο με το βλέμμα στο Ιράν. Ο ίδιος θα διαφοροποιηθεί από τον Ομπάμα;

ΜΕΑ down or not…?

19 Ιουλίου 2019: Ο Ιρανός υφυπουργός των Εξωτερικών δηλώνει ότι οι Αμερικανοί κατέρριψαν ένα δικό τους, μη επανδρωμένο ΜΕΑ από λάθος. Η δήλωση αυτή, ακολούθησε μία δήλωση που είχε κάνει την προηγούμενη ημέρα ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, σύμφωνα με την οποία, ένα πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ είχε καταρρίψει ένα ιρανικό drone.

Η Τεχεράνη από την πλευρά της, δήλωνε ότι οι ένοπλες δυνάμεις του Ιράν δεν είχαν πληροφορίες, οι οποίες να ήταν σχετικές με την απώλεια ενός ιρανικού ΜΕΑ.

“Δεν έχουμε χάσει κάποιο drone στο Στενό του Χορμούζ ή οπουδήποτε αλλού. Ανησυχώ ότι το αμερικανικό πλοίο αμφίβιων επιθετικών επιχειρήσεων  (USS Boxer) κατέρριψε από λάθος ένα δικό τους ΜΕΑ!” Δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αρακτσί, μέσω ανάρτησής του στο Twitter.

Ένας Ιρανός στρατιωτικός εκπρόσωπος απέρριψε τους ισχυρισμούς των ΗΠΑ, αναφορικά με την κατάρριψη ενός ιρανικού ΜΕΑ κοντά σε πλοίο του αμερικανικού ναυτικού στον Περσικό Κόλπο. “Όλα τα ΜΕΑ που διαχειρίζεται το Ιράν στην περιοχή του Περσικού Κόλπου και στο Στενό του Χορμούζ…, επέστρεψαν με ασφάλεια στις βάσεις τους μετά την αποστολή τους για αναγνώριση κι έλεγχο της περιοχής, ενώ δεν υπάρχει κάποια αναφορά για οποιαδήποτε επιχειρησιακή αντίδραση από το USS Boxer,” δήλωσε ο ταξίαρχος Αμπολφαζί Σεκαρτσί στο πρακτορείο ειδήσεων Tansim.

Είχε προηγηθεί η δήλωση του προέδρου Τραμπ για την κατάρριψη του ιρανικού ΜΕΑ, το οποίο σύμφωνα με την άποψη του Λευκού Οίκου είχε πλησιάσει το Boxer σε απόσταση 900 μέτρων. Από την άλλη μεριά, σύμφωνα με την άποψη των Ιρανών, η δήλωση του Τραμπ έγινε προκειμένου να κλιμακωθεί η ένταση και η αβεβαιότητα στο Στενό του Χορμούζ.

Η ένταση στην περιοχή έχει κλιμακωθεί από τον Μάιο, όταν η Ουάσινγκτον κατηγόρησε την Τεχεράνη ότι προετοιμάζει μία (απροσδιόριστη) επίθεση κατά στόχων αμερικανικού ενδιαφέροντος. Η επισήμανση αυτή των Αμερικανών συνοδεύτηκε με ενίσχυση της στρατιωτικής τους παρουσίας, στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Οι ΗΠΑ έχουν προχωρήσει επίσης, σε ενίσχυση των μέτρων διεθνούς οικονομικού αποκλεισμού κατά του Ιράν, κλιμακώνοντας την άσκηση της πίεσης προς άλλες χώρες, ώστε να σταματήσουν να αγοράζουν ιρανικό πετρέλαιο.

Τον Ιούνιο, το Ιράν κατέρριψε ένα ΜΕΑ του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, δηλώνοντας ότι πετούσε εντός του ιρανικού εναέριου χώρου, παρά τις διαψεύσεις της Ουάσινγκτον. Κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει καταγραφεί ένας αριθμός περιστατικών με την εμπλοκή δεξαμενοπλοίων στην περιοχή του Περσικού Κόλπου, με τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους να θεωρούν υπεύθυνους τους Επαναστατικούς Φρουρούς του Ιράν…