Goal Consulting
Strategy & Innovation

Geopolitics & 3-D Negotiations
in Action

Nikos Chatzis

ΗΠΑ: Ενδιάμεσες εκλογές για το Κογκρέσο – Νίκος ΧατΖής

Ακραία προεκλογική πόλωση, εσωστρέφεια και διεθνής γεωπολιτική αστάθεια…

Το προεκλογικό περιβάλλον της ακραίας πολιτικής σύγκρουσης για τις ενδιάμεσες εκλογές του Κογκρέσου, ενισχύει τη γεωπολιτική αστάθεια, αλλά και την εκδήλωση τάσεων αναθεωρητισμού των υφιστάμενων ισορροπιών στο σημερινό διεθνές σύστημα.

 

-Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, οι δικηγόροι του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, επανέρχονται στο προσκήνιο του ενδιαφέροντος της αμερικανικής κοινής γνώμης, καθώς ο ίδιος προετοιμάζεται για σημαντικές δικαστικές μάχες μετά από την επιδρομή των υπηρεσιών επιβολής του νόμου, στην έπαυλή στο Μαρ-α-Λάγκο (Φλόριντα). Οι πληροφορίες από την Ουάσινγκτον ανέφεραν μετά από την πραγματοποίηση της έρευνας ότι εντοπίστηκαν έγγραφα με διάφορους τύπου διαβαθμίσεων, τα οποία, ο πρώην πρόεδρος δεν θα έπρεπε να έχει στην κατοχή του αφήνοντας τα στον Λευκό Οίκο, αμέσως μετά την αποχώρησή του από την προεδρία των ΗΠΑ. Ωστόσο, ο ίδιος κατά τις εμφανίσεις του σε προεκλογικές εκδηλώσεις ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών για το Κογκρέσο στις αρχές Νοεμβρίου, αποδίδει κατά την προσφιλή τακτική του, την όλη υπόθεση σε ένα ακόμη «παιχνίδι μαγισσών» με στόχο την πολιτική εξόντωσή του. Έτσι, διαβουλεύεται συχνά με τους δικηγόρους του, προετοιμάζοντας τα επόμενα νομικά βήματα, με κεντρικό στόχο τη συμμετοχή του στην επόμενη κούρσα για τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές του 2024.

-Από την μεριά του, ο Αμερικανός πρόεδρος, Δημοκρατικός Τζο Μπάιντεν συμμετέχει ενεργά σε ένα πρόγραμμα προεκλογικής υποστήριξης των υποψηφίων του κόμματος του και προχωρεί σε ευθείες επιθέσεις κατά των Ρεπουμπλικάνων που στηρίζουν ανοιχτά τον Τραμπ. Ο Μπάιντεν ασκεί κριτική για τις επιλογές τους, στα πρόθυρα του φασισμού, αλλά και για τους κινδύνους που υπάρχουν για τη δημοκρατία στις ΗΠΑ, στο ενδεχόμενο μιας; δεύτερης προεδρικής θητείας του Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Ο Αμερικανός πρόεδρος είναι αποδυναμωμένος από τα ποσοστά που λαμβάνει στις δημοσκοπήσεις, ενώ τα στελέχη του προεκλογικού επιτελείου του, ελπίζουν πολλά στη συσπείρωση των Δημοκρατικών γύρω από το μεγάλο ζήτημα απαγόρευσης των αμβλώσεων για την αμερικανική κοινωνία, μετά από σχετική απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ, που άφησε πλέον τις αμερικανικές πολιτείες να αποφασίζουν μόνες τους. Η σταθερή τοποθέτηση του Λευκού Οίκου υπέρ του δικαιώματος των γυναικών για τις αμβλώσεις εκτιμάται από τους Δημοκρατικούς ότι θα μεταφραστεί σε μία έμπρακτη έκφραση πολιτικής υποστήριξης προς τους Δημοκρατικούς στις κρίσιμες ενδιάμεσες εκλογές, κυρίως μέσω της συσπείρωσης στις κοινωνικές ομάδες που έχουν ενισχυμένη επιρροή όπως, οι Ισπανόφωνοι και οι Αφροαμερικανοί, αλλά και οι μετανάστες που εργάζονται με νόμιμη άδεια στις ΗΠΑ.

-Σε εσωκομματικό επίπεδο, οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν κινητοποιηθεί για να περιορίσουν ενδεχόμενες αρνητικές συνέπειες εξαιτίας της εσωκομματικής πολιτικής σύγκρουσης μεταξύ του αρχηγού της κοινοβουλευτικής ομάδας τους στη γερουσία βετεράνου γερουσιαστή Μιτς Μακόνελ και του Ρικ Σκοτ, προέδρου της Εθνικής Επιτροπής του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος στη Γερουσία, με αφορμή τη μείωση της διαθέσιμης οικονομικής ρευστότητας των Ρεπουμπλικάνων (σε αντίθεση με την κατάσταση στους Δημοκρατικούς) μετά την απόφαση του Μακόνελ να υποστηρίξει οικονομικά τους υποψηφίους του κόμματος για τη Γερουσία. Στο σημείο αυτό, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι τόσο οι δημοσκοπήσεις, όσο και η παραδοσιακή τάση απώλειας της πλειοψηφίας στο Κογκρέσο, για το κόμμα του Λευκού Οίκου, ευνοούν τους Ρεπουμπλικάνους, οι οποίοι, στη χειρότερη περίπτωση διεκδικούν την πλειοψηφία σε ένα από τα δύο νομοθετικά σώματα του Κογκρέσου (Γερουσία ή Βουλή των Αντιπροσώπων) προσπαθώντας να περιορίσουν την ικανότητα παραγωγής νομοθετικού έργου για την κυβέρνηση Μπάιντεν, κατά το δεύτερο μισό της προεδρίας Μπάιντεν. Από την πλευρά του, ο Αμερικανός πρόεδρος, αλλά και τα στελέχη του προεκλογικού επιτελείου, όπως και ευρύτερα, οι Δημοκρατικοί που είναι μέλη του Κογκρέσου, δίνουν ουσιαστική έμφαση στο νομοθετικό έργο του πρώτου μισού της προεδρίας Μπάιντεν, όπως, ο νόμος πλέον για την αναβάθμιση των υποδομών στις ΗΠΑ, αλλά και ο νόμος για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, μαζί με τις παροχές για την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, αλλά και τα φθηνότερα φάρμακα για τις φτωχές κοινωνικές ομάδες, όπως και οι φοροαπαλλαγές για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων που παράγονται στη Βόρεια Αμερική. Ωστόσο, το αναφερόμενο νομοθετικό έργο της πρώτης διετίας δεν ανταποκρίθηκε στις αρχές προσδοκίες των Δημοκρατικών, ενώ είναι περιορισμένο από πλευράς οικονομικών δαπανών στους κύριους πυλώνες ενίσχυσης της κοινωνίας που υποστηρίζουν παραδοσιακά οι Δημοκρατικοί.

H ομοσπονδιακή δικαστής που βρίσκεται στο επίκεντρο του δικαστικού χειρισμού της έρευνας των αρχών στο Μαρ-α-Λάγκο, είναι η Αϊλίν Κάνον, μία συντηρητική δικαστής που διορίστηκε από τον (τότε) πρόεδρο Τραμπ το 2020, ενώ ο διορισμός της επικυρώθηκε λίγες ημέρες μετά από τη διεξαγωγή των τελευταίων προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ. Η ίδια, δέχθηκε κριτική για τη στάση της, να ταχθεί υπέρ του αιτήματος του πρώην προέδρου και της νομικής ομάδας του για το διορισμό ενός ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα που θα εξετάσει τα έγγραφα που κατασχέθηκαν από την έφοδο των αρχών στην έπαυλη του πρώην προέδρου. Το ζήτημα αυτό, αναμένεται ότι θα κυριαρχήσει στον προεκλογικό αγώνα, ενώ το υπουργείο Δικαιοσύνης αναμένεται ότι θα ασκήσει έφεση προσβάλοντας την απόφασή της. Οι Ρεπουμπλικάνοι τονίζουν τον «παράνομο και πολιτικά κατευθυνόμενο χαρακτήρα» της έρευνας κατά του Τραμπ, με συνέπεια να πληγεί η πολιτική του αξιοπιστία. Οι Δημοκρατικοί δίνουν έμφαση, επί τη βάσει και πρόσφατων δηλώσεων της προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόσι, ότι όλοι είναι ίσοι για το νόμο και στις υποχρεώσεις που έχουν απέναντί του, ασχέτως αν έχουν ασκήσει προεδρικά καθήκοντα.

-Το όλο σκηνικό «πολιτικού θορύβου» που καλλιεργείται εξυπηρετεί πλήρως τις προεκλογικές σκοπιμότητες του Τραμπ που έχει μάθει να επιβιώνει σε πολιτικό περιβάλλον παρόμοιων ή δυσκολότερων συνθηκών εκμεταλλευόμενος τις ασταθείς πολιτικές συνθήκες και αποφεύγοντας την ουσία της υπόθεσης. Οι συνθήκες αυτές εξυπηρετούν τον Τραμπ μέχρι να βρεθεί αντιμέτωπος απευθείας με την αμερικανική δικαιοσύνη, αλλά και στην περίπτωση αυτή ,θα ισχυριστεί ότι τον καταδιώκει το σκληρό πολιτικό κατεστημένο, με το οποίο από την πρώτη στιγμή θέλησε να έρθει σε αντιπαράθεση προσπαθώντας να εδραιώσει την δική του λογική εξέλιξης των πραγμάτων. Ωστόσο, στο βάθος και της υπόθεσης αυτής, βρίσκεται ο απρόβλεπτος χαρακτήρας του, ο απλοϊκός τρόπος σκέψης, αλλά και το πληγωμένο γόητρο του, που δεν μπορεί να παραδεχτεί ότι έχασε τις εκλογές του 2020, από τον Μπάιντεν. Υπό τη λογική αυτή του Τραμπ ένας πρώην πρόεδρος δεν περιορίζεται από την αμερικανική νομοθεσία και μπορεί να έχει στην κατοχή του απόρρητα έγγραφα, όπως και στην περίοδο της προεδρίας του στον Λευκό Οίκο. Έτσι, κατά την ίδια λογική ο πρώην πρόεδρος «εξισώνεται» με τον νυν πρόεδρο, χωρίς κανέναν περιορισμό, προετοιμαζόμενος για μία δεύτερη προεδρική θητεία, ενώ κανένας δεν έχει το δικαίωμα να του στερήσει την πρόσβαση στα απόρρητα έγγραφα, «περιορίζοντας» την προοπτική μιας δεύτερης προεδρικής θητείας του, σύμφωνα πάντα με τη λογική Τραμπ.

-Το προεκλογικό περιβάλλον που στήνεται στην Ουάσινγκτον, αλλά και σε παναμερικανικό επίπεδο για τις επικείμενες ενδιάμεσες εκλογές του Κογκρέσου περιγράφεται άμεσα και ουσιαστικά από τη λέξη «πόλωση» και ακριβέστερα από τη φράση «ακραία προεκλογική πολιτική πόλωση» που εξυπηρετεί τον Τραμπ ενώ οι  πολιτικές εξελίξεις θα κριθούν από το βαθμό μια ενδεχόμενης επιτυχούς προεκλογικής κινητοποίησης της αντιπροέδρου της κυβέρνησης των Δημοκρατικών Κάμαλα Χάρις. Επιπρόσθετα, το περιβάλλον ακραίας πολιτικής πόλωσης στην Ουάσινγκτον καλλιεργεί συνθήκες «εσωστρέφειας» σε διεθνές επίπεδο, με σοβαρές επιπτώσεις για τη γεωπολιτική επιρροή των ΗΠΑ.

Η κατάσταση διεθνώς γίνεται πιο δύσκολη για την κυβέρνηση Μπάιντεν από τις αρνητικές περιφερειακές επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, την εδραίωση των υβριδικών συνθηκών του μετασοβιετικού Ψυχρού Πολέμου 2.0+, την ενεργειακή κρίση του φυσικού αερίου, την άρνηση του ΟΠΕΚ να αυξήσει την παραγωγή πετρελαίου, την υψηλή πορεία του πληθωρισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και τις τάσεις αναθεωρητισμού που εκδηλώνονται σε περιφερειακές διαστάσεις του διεθνούς συστήματος και υποστηρίζονται από χώρες, όπως, η Ρωσία, η Κίνα, αλλά και η Τουρκία. Η κατάσταση γίνει πιο δύσκολη για χώρες όπως η Ελλάδα, ενώ Αθήνα πρέπει να βρίσκεται σε καθεστώς διαρκούς διπλωματικής και αμυντικής επαγρύπνησης απέναντι στις κινήσεις της Τουρκίας που παρακολουθεί στενά τον προεκλογικό αγώνα στις ΗΠΑ.