Goal Consulting
Strategy & Innovation

Geopolitics & 3-D Negotiations
in Action

Nikos Chatzis

ΗΠΑ: Η ένοχη δικαστική περιπέτεια του Ρόμπερτ Μενέντεζ αναπτέρωσε την δράση του τουρκικού λόμπι στο Κογκρέσο, με Αμερικανούς νομοθέτες να επισκέπτονται την Άγκυρα.

 

Οι πονηριές του Ερντογάν σε Ουάσινγκτον, Ανατολική Μεσόγειο και Αλβανία…

 

Του Νίκου Χατζή, Αναλυτή Σύγχρονης Γεωπολιτικής–Συμβούλου Διαπραγματεύσεων                                                                                                                                

                                                            www.negotiation.gr

Ως “επιτήδειος ουδέτερος” προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ των ΗΠΑ και του Ισλαμικού Κράτους, της Χαμάς, αλλά και των ανταρτών Χούθι που υποστηρίζει κατά του Ισραήλ. Στο πλαίσιο ενός ουσιαστικού παραδόξου για την εξυπηρέτηση των αμερικανικών συμφερόντων η Τουρκία αναμένει τα F-16V, με την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν να υποκύπτει στις φιλοτουρκικές απόψεις του βαθέως αμερικανικού κράτους.

 

Αρχές Μαρτίου: O φιλέλληνας γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ, παρά την σκληρή δικαστική διαμάχη με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπος και η οποία ενορχηστρώθηκε από τους μηχανισμούς του Δημοκρατικού Κόμματος, αλλά και της προεδρίας του Τζο Μπάιντεν (όπως γνωρίζουν καλά οι παροικούντες στην αμερικανική πρωτεύουσα -εξαιτίας των πάγιων επιλογών του στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ) δεν πρόδωσε τις θέσεις του. Έτσι, καταψήφισε την πώληση των μαχητικών F-16V στην Τουρκία, ενώ υποστήριξε τη νομοθετική πρωτοβουλία του Ρεπουμπλικάνου γερουσιαστή Ραντ Πολ σχετικά με την προώθηση ψηφίσματος για την μη έγκριση της πώλησης των μαχητικών στην Άγκυρα. Βέβαια, η νομοθετική ισχύς των πρωτοβουλιών του Μενέντεζ θα ήταν πολλαπλασιαστική δραστικότερη, αν δεν είχε διωχθεί δικαστικά και είχε παραμείνει ο ίδιος, στην προεδρία της πανίσχυρης Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας. Οι εξελίξεις στις διμερείς σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας είναι δηλωτικές της “αδυναμίας” της κυβέρνησης Μπάιντεν να αντιληφθεί αποτελεσματικά τη νέα πραγματικότητα στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, ενώ σύρεται από αναγκαστικές επιλογές γι’ αυτήν, όπως αυτές προκύπτουν από την δυναμική των προεκλογικών εξελίξεων στην αμερικανική πολιτική ζωή. Είναι δεδομένο ότι με τον Μενέντεζ ισχυρό στο Κογκρέσο των ΗΠΑ, τα οφέλη θα ήταν περισσότερα και πολλαπλά για την Αθήνα, ενώ ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν θα βρίσκονταν αντιμέτωπος με την ικανοποίηση ρεαλιστικά σκληρών όρων για την τελική παραλαβή και χρήση των Viper και όχι μόνο. Ωστόσο, τόσο ο ίδιος, όσο και οι δικηγόροι του Μενέντεζ εκφράζουν την βεβαιότητα ότι η αλήθεια θα λάμψει στην δίκη, παρά τις μεθοδεύσεις του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ.

-Επί του πρακτέου στο Κογκρέσο, αξιόπιστοι παρατηρητές κάνουν λόγο για κανονική προέλαση του τουρκικού λόμπι, με κεντρικό στόχο την αντιστροφή του αρνητικού κλίματος για τον Ερντογάν, όπως διαφαίνεται από την στάση Αμερικανών νομοθετών που αρχίζουν να μεταβάλλουν την στάση τους, με τον ρεαλιστικό πλέον φόβο να εξυπηρετήσουν τουρκικές σκοπιμότητες. Το ουσιαστικό παράδοξο είναι ότι η “μετατόπιση” των θέσεων Αμερικανών νομοθετών καταγράφεται, ενώ ο Ερντογάν όχι μόνο δεν αλλάζει τις επίσημες θέσεις του, αλλά προσεγγίζει ακόμη περισσότερο την Ρωσία, το Ιράν και την Χαμάς, καθώς με την ανοχή των ΗΠΑ και γενικότερα της Δύσης ενδυναμώνει την εξυπηρέτηση των επιλογών του, μέσω της τακτικής του “Επιτήδειου Ουδέτερου”.

-Η πρόσφατη επίσκεψη των Δημοκρατικών γερουσιαστών-μελών της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, του Κρις Μέρφι (Κονέκτικατ) και της Τζιν Σαχίν (Νιου Χαμσάιρ), είναι ενδεικτικές για την μεταστροφή του πολιτικού κλίματος υπέρ της Τουρκίας, που έχει καταγράψει η ελληνοαμερικανική ομογένεια και δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητη από την Αθήνα, αλλά και από την Λευκωσία (για ευνόητους λόγους που έχουμε αναλύσει σε προηγούμενες τοποθετήσεις μας). Η δικαστική περιπέτεια του Μενέντεζ προκάλεσε σοβαρό ρήγμα σε ένα αρραγές μέχρι πρόσφατα μέτωπο προώθησης των ελληνικών θέσεων στο Κογκρέσο, δίνοντας από την άλλη μεριά, το περιθώριο στους γραφειοκράτες του βαθέως αμερικανικού κράτους, να αρχίσουν εκ νέου την προώθηση των φιλοτουρκικών θέσεών τους, συμπαρασύροντας και τον Λευκό Οίκο. Έτσι, γίνεται ξεκάθαρο ότι η Ελλάδα, αλλά και η Κύπρος δεν θα πρέπει να παρασυρθούν από τις “διπλωματικές πονηριές” καλής δήθεν θέλησης του Ερντογάν που του δίνουν χρόνο να ανασυνταχθεί και να επιστρέψει πιο απειλητικά διεκδικητικός σε Αιγαίο, Κύπρο, αλλά και Ανατολική Μεσόγειο.

-Σε έκθεση του αμερικανικού Πενταγώνου που δημοσίευσε η έγκυρη ιστοσελίδα θεμάτων ασφάλειας, εξωτερικής πολιτικής και άμυνας Nordic Monitor επιβεβαιώθηκαν επίσημα για την Ουάσινγκτον, οι πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες, το καθεστώς Ερντογάν παρέχει κάθε δυνατή διευκόλυνση στους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους, διευκολύνοντας την δράση τους στη Συρία, στο Ιράκ, αλλά και ως προς την οργάνωση ζωντανών πυρήνων στην Γαλλία και στο Βέλγιο, αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Όπως και στην περίπτωση της Ρωσίας και της Χαμάς, η Τουρκία αποτελεί έναν κεντρικό βραχίονα για την μεταφορά οικονομικών πόρων και κεφαλαίων των τζιχαντιστών, ώστε αυτοί να υποστηρίζουν την τρομοκρατική δράση τους τόσο σε περιφερειακό, όσο και σε διεθνές επίπεδο. Στο σημείο αυτό, γίνονται επίκαιρες οι καταγγελίες των ένοπλων κουρδικών ομάδων της Συρίας που έχουν αναλάβει πραγματική δράση κατά των τζιχαντιστών και έχουν πολλαπλώς καταγγείλει την δράση των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών υπέρ του Ισλαμικού Κράτους. Έτσι, οι μονάδες των Αμερικανών πεζοναυτών που έχουν αναπτυχθεί στην Συρία έχουν διαπιστώσει την παραπάνω τραγική για τις ΗΠΑ και την Δύση πραγματικότητα, ενώ ο Ερντογάν με αμερικανικά F-16 βομβαρδίζει τους Κούρδους!. Φυσικά, το ίδιο θα πράξει στο μέλλον με την έκδοση Viper του ίδιου μαχητικού.

-Προς την ίδια σημαντική διάσταση, το περιοδικό Washington Examiner δημοσίευσε άρθρο του Sinan Cidi που έδωσε έμφαση στην στήριξη που παρέχει η Τουρκία μαζί με το Ιράν και το Κατάρ (μετά από την 7η Οκτωβρίου του 2023), στην Χαμάς, αλλά και η σταδιακά αυξανόμενη τουρκική υποστήριξη στους αντάρτες Χούθι της Υεμένης, με τα σοβαρά προβλήματα που δημιουργούν για την παγκόσμια ναυσιπλοΐα στην Ερυθρά Θάλασσα, αλλά και τις επακόλουθες σοβαρές οικονομικές συνέπειες για την Δύση. Έτσι, αντί η Τουρκία να μπει στην λίστα των χωρών που υποστηρίζουν έμπρακτα την τρομοκρατία, θα παραλάβει F-16V τα οποία και θα χρησιμοποιήσει κατά των υποστηρικτών των ΗΠΑ στην περιοχή (Κούρδοι) και όχι μόνο…

-Στο πλαίσιο της τακτικής του Ερντογάν να “θολώνει τα νερά” κατά την πρόσφατη επίσημη επίσκεψή του στην Αίγυπτο, χαρακτηρίζοντας ως “αδελφό” του τον Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, ενώ τον προσκάλεσε να επισκεφτεί την Άγκυρα. Επρόκειτο για την πρώτη επίσκεψη Τούρκου προέδρου στο Κάιρο μετά από 12 χρόνια. Ο Ερντογάν αποκαλούσε τον Σίσι, πραξικοπηματία και δολοφόνο, μετά από την ανατροπή με πραξικόπημα του Μοχάμεντ Μόρσι. Η επιχειρούμενη από την Τουρκία προσέγγιση με την Αίγυπτο, διαφάνηκε διεθνώς από τον Νοέμβριο του 2022, όταν οι δύο πρόεδροι αντάλλαξαν χειραψία μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες στο περιθώριο του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου που είχε πραγματοποιηθεί στο Κατάρ. Ωστόσο, η επίσκεψη Ερντογάν στο Κάιρο δεν φαίνεται να απέδωσε τα αναμενόμενα από τον ίδιο αποτελέσματα, καθώς σε ρεπορτάζ του τηλεοπτικού καναλιού Haber Global, Τούρκοι αναλυτές έδωσαν έμφαση στην πρόθεση της Αιγύπτου να αναλάβει διαμεσολαβητικό ρόλο μεταξύ της Ελλάδας, της Κύπρου και της Τουρκίας, με κεντρικό ζητούμενο τον καθορισμό των αντίστοιχων ΑΟΖ, ώστε η Τουρκία να γίνει μέλος στο Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου.

-Κατά την ίδια περίοδο, το Διοικητικό Εφετείο της Τρίπολης ακύρωνε το τουρκολυβικό μνημόνιο του 2022, μετά από έφεση που είχε καταθέσει η κυβέρνηση της Τρίπολης, καθώς η κυβέρνηση Ντμπεϊμπά που είχε υπογράψει το μνημόνιο δεν είχε αρμοδιότητες για την υπογραφή συμφωνιών που θα ήταν σχετικές με τα κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης, αλλά και με την εκμετάλλευση των φυσικών-ενεργειακών πόρων της, χωρίς την έγκριση του κοινοβουλίου της χώρας. Το ζήτημα παραμένει σε εκκρεμότητα στην Λιβύη και σε συνάρτηση με το αποτέλεσμα των προσπαθειών του ΟΗΕ για την διεξαγωγή εκλογών. Ωστόσο, η δικαστική εξέλιξη αποδεικνύει πρακτικά το έωλο χαρακτήρα του εγχειρήματος της Άγκυρας να επενδύσει πολιτικά, ενεργειακά και στρατιωτικά σε μία βαθιά διχασμένη χώρα, όπως η Λιβύη.

-Σε μία άλλη εξίσου σημαντική διάσταση, το καθεστώς του Έντι Ράμα στην Αλβανία που αξιώνει την ευρωπαϊκή πορεία της, κρατάει προκλητικά και παράνομα φυλακισμένο τον Φρέντι Μπελέρη, ενώ ο Ράμα επισκέφτηκε με τιμές αρχηγού κράτους την Άγκυρα τον Φεβρουάριο. Κατά την επίσκεψη, συμφωνήθηκαν οι πωλήσεις μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων, αλλά και τεθωρακισμένων στην Αλβανία, ενώ το πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης θα προχωρήσει στην ίδρυση παραρτήματος του στα Τίρανα. Ο πονηρός Ερντογάν!