Ψυχρός Πόλεμος 2+: Οι «ακροβασίες» Ερντογάν με τη συμμαχία σε ρόλο θεατή στο ανατολίτικο παζάρι, που ενθαρρύνει την αντιδυτική συμπεριφορά του.
ΝΑΤΟ: Στον απόηχο της διάσκεψης στη Μαδρίτη…
-Η κεντρική στρατηγική του «επιτήδειου ουδέτερου» με το επίκεντρο του ενδιαφέροντος σε ένα «ανατολίτικο παζάρι» τόσο κατά τη διάρκεια της διάσκεψης του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, όσο και μετά από αυτή, θα έπρεπε να είχε μονοπωλήσει το ενδιαφέρον των συμμάχων, τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Οι εξελίξεις δείχνουν ότι οι σύμμαχοι «αδυνατούν» στον αντίποδα εξυπηρέτησης των πολλαπλών συμφερόντων τους, υπό την προοπτική διατήρησης της Τουρκίας στο άρμα της Δύσης, να κατανοήσουν την τουρκική θεώρηση των πραγμάτων και τη λογική που τη συνοδεύει στο πλαίσιο συμμετοχής της Άγκυρας στους περιφερειακούς και διεθνείς οργανισμούς.
-Η συμμετοχή λοιπόν της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, στον ΟΗΕ, αλλά και η απομακρυσμένη ευρωπαϊκή προοπτική της, εξυπηρετούν και θα εξυπηρετούν πρώτα τα τουρκικά συμφέροντα και σε δεύτερο λόγο τα συλλογικά συμφέροντα των εν λόγω συμμαχιών και περιφερειακών ή διεθνών οργανισμών. Υπό τη λογική αυτή, ο εκάστοτε Τούρκος πρωθυπουργός εξυπηρετεί διαχρονικά το εσωτερικό ακροατήριο του, το οποίο, πάντα στις δύσκολες στιγμές είναι προσανατολισμένο προς τον ακραίο εθνικισμό κατά της Ελλάδας, ενώ εξυπηρετείται παράλληλα και η χρονικά συγκυριακή πορεία των τουρκικών συμφερόντων σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Στην παρούσα χρονική περίοδο, η διάσταση αυτή έχει δύο χαρακτηριστικά. Το πρώτο εντοπίζεται στην εξυπηρέτηση των ρωσικών συμφερόντων με την τουρκική «κωλυσιεργία» για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ενώ σε δεύτερο επίπεδο, ο Ερντογάν έφερε στην Άγκυρα ένα μνημόνιο, το οποίο «πούλησε» στην εσωτερική εκλογική πελατεία του, ως το υποθετικό αντιστάθμισμα της σοβαρής περιφερειακής δυναμικής που θα ήθελε να ασκεί η χώρα του σήμερα.
-Οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, δεν ήθελαν με κανέναν τρόπο μία αποτυχημένη σύνοδο ή μία σύνοδο που θα μετατρέπονταν σε μία διαρκή αντιπαράθεση μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας, ειδικότερα στην περίπτωση που ο Ερντογάν θα τολμούσε να θέσει θέμα αμφισβήτησης της κυριαρχίας των νησιών του Αιγαίου. Έτσι, προηγήθηκε η τηλεφωνική συνομιλία με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος «πούλησε» αρχικά στον Ερντογάν το ασαφές μνημόνιο για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας, το οποίο στην ουσία του, ως διπλωματικό πλαίσιο, διευκόλυνε και τις δύο πλευρές, εξυπηρετώντας εκατέρωθεν σκοπιμότητες. Έτσι, η Τουρκία πήρε ένα κείμενο πολλαπλών ερμηνειών και το ΝΑΤΟ με τις ΗΠΑ κέρδισαν χρόνο, μεταθέτοντας για το μέλλον, τόσο σοβαρούς προβληματισμούς, όσο και αποφάσεις που θα πρέπει να ληφθούν υπό την πίεση των πολεμικών εξελίξεων στην Ουκρανία, αλλά και το βλέμμα του Πούτιν.
-Βέβαια, ο Αμερικανός πρόεδρος Μπάιντεν πέταξε το μπαλάκι στο Κογκρέσο σχετικά με την προμήθεια, αλλά και τον εκσυγχρονισμό μαχητικών F-16 για την Τουρκία, σπεύδοντας ωστόσο, να διευκρινίσει ότι ο ίδιος συμφωνεί και έχει συμφωνήσει από πριν, αναφορικά με την προμήθεια των μαχητικών. Προφανώς «ξέχασε» ότι η Τουρκία έχει εντάξει στους αμυντικούς σχεδιασμούς της και σε επιχειρησιακό επίπεδο, το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα S-400, αλλά και την ειδική νομοθεσία CAATSA που έχει ψηφίσει το Κογκρέσο, απαγορεύοντας κάθε εξαγωγή αμερικανικού οπλικού συστήματος σε χώρες, όπως, η Τουρκία που αξιολογούνται ως «απειλές» στη λογική των Αμερικανών διπλωματών για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.
-Η σχετική διακήρυξη του Βορειοατλαντικού Συμφώνου, που υπέγραψαν οι ηγέτες της συμμαχίας, αναφέρθηκε στη συλλογική ασφάλεια και τις αρχές της δημοκρατίας και της ελευθερίας που υπηρετεί η συμμαχία, οξύνοντας το παράδοξο των σχέσεων με την Τουρκία, η οποία, υπό τον Ερντογάν δεν τηρεί πλέον καμία από τις βασικές αρχές του Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Περιττό βέβαια να σημειωθεί ότι ο Γενς Στόλτενμπεργκ για ακόμη μία φορά, ξεπέρασε τον εαυτό του ως προς τη δουλοπρέπεια απέναντι στον Ερντογάν, ενώ η στάση υποτέλειας του, φάνηκε και στους τηλεοπτικούς φακούς. Βέβαια, στη συνέχεια, και υπό τις ραγδαίες εξελίξεις στη Βρετανία, ο Ερντογάν έχασε τον πολύτιμο σύμμαχο Μπόρις Τζόνσον, ενώ η διαχρονική προσέγγιση μεταξύ της Άγκυρας και του Λονδίνου παραμένει με το Ηνωμένο Βασίλειο είτε εκτός, είτε εντός της ΕΕ.
-Σε γενικότερο επίπεδο, οι ειδικές προκλήσεις για το ΝΑΤΟ εντοπίζονται:
*Στον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά και στον ξεκάθαρο προσδιορισμό του ρόλου που θα έχει η αναφερόμενη χώρα στους αμυντικούς σχεδιασμούς του ΝΑΤΟ.
*Στην αξιολόγηση της Ρωσίας του Πούτιν ως σταθερής απειλής για την ευρωπαϊκή ασφάλεια στο ευρύτερο σχέδιο των υπερατλαντικών αμυντικών σχέσεων με δεδομένο τον ισχυρό προσανατολισμό των ΗΠΑ προς την περιοχή της Ινδίας και του Ειρηνικού.
*Στην ανάπτυξη των κατάλληλων αμυντικών υποδομών για την επιτήρηση του γεωγραφικού πεδίου της Αρκτικής με γεωστρατηγικά χαρακτηριστικά και το ενδεχόμενο κινήσεων αντιπερισπασμού με αντικειμενικό σκοπό, τον έλεγχο μεταφορικών και ενεργειακών διαδρόμων.
*Στην επαρκή παρουσία των νατοϊκών δυνάμεων στην περιοχή της Βαλκανικής και στην υιοθέτηση της δομής και της οργάνωσής τους, ώστε να εξυπηρετεί κομβικά την παροχή πρωτογενούς αμυντικής υποστήριξης στο ενδεχόμενο μιας αντιπαράθεσης με τη Ρωσία στη βόρεια πτέρυγα της συμμαχίας.
*Στην ουσιαστική αναβάθμιση των υποδομών για την αντιμετώπιση κυβερνοεπιθέσεων νέας μορφής που θα προσβάλλουν τη συνολική καθημερινή λειτουργία των κοινωνιών στα κράτη-στόχους, με κεντρική επιδίωξη της επικράτηση συνθηκών γενικότερης αποσταθεροποίησης ψυχολογικών διαστάσεων.
*Στην ουσιαστική προετοιμασία της συμμαχίας και τον επαρκή προσδιορισμό του ρόλου της στον Ψυχρό Πόλεμο 2+, με κύρια χαρακτηριστικά την αντιμετώπιση της κινεζικής απειλής, αλλά και την ενδυνάμωση σχηματισμών κρατών όπως η BRICS, (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική). Αξίζει να σημειωθεί ότι το Ιράν έχει υποβάλλει αίτηση για την ένταξη του στον αναφερόμενο σχηματισμό χωρών, που θα διευρυνθεί με χώρες, όπως και η Αργεντινή.
-Η θετική τοποθέτηση του Μπάιντεν για την αγορά μαχητικών F-16 από την Τουρκία, είναι δηλωτική της σύγχυσης που υπάρχει στο ΝΑΤΟ αναφορικά με την τήρηση συγκεκριμένων κριτηρίων ένταξης, αλλά και ως προς το βασικό κορμό των αρχών του Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Ο Αμερικανός πρόεδρος βρίσκεται σε μία πολύ δύσκολη θέση αναφορικά με τις ενδιάμεσες εκλογές για το Κογκρέσο που θα πραγματοποιηθούν στις αρχές Νοεμβρίου, αλλά και από ανησυχητικά χαμηλά ποσοστά της δημοτικότητας του και τη μειωμένη απήχηση που έχει στην αμερικανική κοινή γνώμη. Ωστόσο, οι τοποθετήσεις του, προκάλεσαν την κινητοποίηση της ελληνικής ομογένειας στις ΗΠΑ με αιχμή του δόρατος το Συμβούλιο Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC) που ενεργοποίησε την καμπάνια (#NoJetsForTurkey. No F-16s for Turkey) στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συσπειρώνοντας τους ομογενείς, αλλά και τα μέλη άλλων οργανώσεων που ασκούν δημόσια επιρροή στην αμερικανική κοινή γνώμη. Το HALC ήταν αποτελεσματικό και για τη λήψη αποφάσεων από το Κογκρέσο, σχετικά με την αποπομπή της Τουρκίας από το πρόγραμμα παραγωγής των μαχητικών 5ης γενιάς F-35.