Έβρος-Βρυξέλλες-Λευκωσία: Σε εξέλιξη, ο υβριδικός πόλεμος του Ερντογάν

Διπλωματική αδράνεια (!) περιφερειακών σκοπιμοτήτων…

-Αθήνα, 7 Δεκεμβρίου 2017: Το αεροσκάφος του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσγειώνεται στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος. Είχε προηγηθεί η καλά μεθοδευμένη συνέντευξή του στον ΣΚΑΪ, που προετοίμασε το έδαφος διατύπωσης των επίσημων διεκδικήσεων. Στην περίπτωση που το πεδίο δράσης για την διεκδίκηση των τουρκικών απαιτήσεων ήταν ο καναπές του προεδρικού μεγάρου, τότε, γίνονταν φανερό ότι ο Ερντογάν κάθονταν άνετα ως αγάς και ο Έλληνας πρόεδρος Προκόπης Παυλόπουλος, είχε περιορίσει τον ζωτικό χώρο των κινήσεων της γλώσσας του σώματος του, στην άκρη του καναπέ.

Έτσι, στο επίπεδο της τηλεοπτικής παρουσίασης το ελληνικό κοινό, είχε μία ουσιαστική προσλαμβάνουσα για το πεδίο δυναμικής προκλήσεων, μεταξύ του «αγά» και του «ραγιά». Ο Ερντογάν με την συνάντηση στο προεδρικό μέγαρο επισημοποίησε τις διεκδικήσεις που είχε διατυπώσει στην συνέντευξή του, αναφορικά με την αμφισβήτηση της Συμφωνίας της Λοζάνης, το Αιγαίο, την Κύπρο, αλλά και τους Έλληνες μουσουλμάνους της Θράκης.

Παράλληλα, έδωσε τον τόνο για τα όσα ακολούθησαν την επόμενη ημέρα στην Κομοτηνή, όπου παρά τα συμφωνηθέντα με την ελληνική κυβέρνηση, μίλησε στους «ομοεθνείς» και «συμπολίτες» του στην Θράκη, οι οποίοι τον αντιμετώπισαν ως τον «πρόεδρό» τους. Επίσης, ο Ερντογάν παραβιάζοντας την συμφωνία που είχε γίνει με την ελληνική κυβέρνηση μίλησε σε ανοικτή συγκέντρωση σύμφωνα με τα ελληνικά ΜΜΕ και παρά την διάψευση από το Μέγαρο Μαξίμου. Το πολιτικά τραγικό μέχρι επιπέδου αφέλειας, είναι το γεγονός ότι οι πολιτικοί που ασκούν την εξουσία στην Ελλάδα, εξέφραζαν παραμονές της επίσκεψης, την ελπίδα τους για την διατήρηση του διμερούς διαλόγου, αλλά και για την βελτίωση των σχέσεων (Π&Δ Ιαν 2018 Τ. 380).

Ωστόσο, οι εξελίξεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις του διέψευσαν οικτρά, ενισχύοντας το κλίμα αμφιβολίας κι αναπάντητων ερωτημάτων, για την ρεαλιστική σκοπιμότητα της επίσκεψης Ερντογάν στην Αθήνα, που προανήγγειλε την κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας, όλα τα επίπεδα.

-Ευρύτερη περιοχή Ιμίων (17 Ιανουαρίου). Τουρκική ακταιωρός, μετά από επικίνδυνο ελιγμό, ήρθε σε επαφή με την κανονιοφόρο «Νικηφόρος» του ΠΝ που περιπολούσε στην ευρύτερη περιοχή των Ιμίων, συγκεντρώνοντας στοιχεία για την κινητικότητα των Τούρκων στην περιοχή, με τις παραβιάσεις να συνεχίζονται από τουρκικά αεροσκάφη (ΗΠ) κι ελικόπτερα για όλη τη νύχτα στα ανατολικά της Ρόδου, στο πλαίσιο τουρκικής άσκησης.

-Ο Κλαούντιο Ντεσκάλτσι, διευθύνων σύμβουλος της ΕΝΙ ανακοινώνει (23 Φεβρουαρίου) την προσωρινή αποχώρηση του πλωτού γεωτρύπανου της εταιρίας, από την κυπριακή ΑΟΖ, καθώς τις δύο προηγούμενες εβδομάδες έχει αναπτυχθεί σχηματισμός τουρκικών πλοίων, στην περιοχή ενεργειακού ενδιαφέροντος της ιταλικής εταιρίας. Ο ίδιος, ανακοινώνει ότι η αποχώρηση του γεωτρύπανου είναι προσωρινή, ενώ το SAIPEM 12000, αποχώρισε με προορισμό το Μαρόκο. Η διεθνής διπλωματία κλήθηκε να εκτονώσει την κατάσταση έντασης, ενώ οι ξένες χώρες, που εμπλέκονται με εταιρίες τους στην εκμετάλλευση της ΑΟΖ της Κύπρου, παρέμειναν πρακτικά αδρανείς, απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα. Ο Κύπριος ΥΠΕΞ, Νίκος Χριστοδουλίδης συναντήθηκε στην Ρώμη (15 Μαρτίου) με τον εκτελεστικό αντιπρόεδρο της ΕΝΙ, Λάπο Πιστέλι. Στη συνάντηση αυτή, διαπιστώθηκε η αποφασιστικότητα της ιταλικής ενεργειακής εταιρίας να εκπληρώσει το σύνολο των υποχρεώσεων που έχει αναλάβει με συμβόλαια, έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μία ημέρα μετά (14 Μαρτίου) η πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Λευκωσία, Κάθλιν Ντόχερτι δήλωσε ότι «δεν αναμένονται ιδιαίτερα προβλήματα» για τις έρευνες της Exxon Mobil στην κυπριακή ΑΟΖ. Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα πλοία του αμερικανικού 6^ου Στόλου συμμετείχαν σε προγραμματισμένη άσκηση ναυτικής συνεργασίας στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή του Ισραήλ. Τέσσερις ημέρες αργότερα (18 Μαρτίου) έγινε γνωστό ότι το σκάφος ερευνών της ExxonMobil, «Med Surveyor» είχε φτάσει στην θαλάσσια περιοχή του οικοπέδου 10. Στο μεσοδιάστημα των παραπάνω εξελίξεων, ο πρώην εκτελεστικός διευθυντής της Exxon Mobil, Ρεξ Τίλερσον απαλλάχθηκε από τα καθήκοντα του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, μέσω μιας αιφνιδιαστικής κίνησης του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Στο παραπάνω χρονικό διάστημα κλιμάκωσης της τουρκικής προκλητικότητας στην κυπριακή ΑΟΖ, εντύπωση προκάλεσε η αδρανή στάση της ηγεσίας της Κύπρου, που δεν προχώρησε σε έκτακτη σύγκλιση της ομάδας ενεργειακής συνεργασίας στην περιοχή (Ελλάδα, Αίγυπτος, Ισραήλ, Κύπρος) προκειμένου ν’ αξιολογηθεί και ν’ αντιμετωπιστεί η κατάσταση, με την λήψη μέτρων ισοδύναμης γεωπολιτικής δυναμικής σε διπλωματικό, οικονομικό κι αμυντικό επίπεδο. Η διπλωματική αυτή «αδράνεια» προκάλεσε δεύτερες σκέψεις για την ρεαλιστικά πρακτική αξία της παραπάνω τετραμερούς ενεργειακής πρωτοβουλίας.

-Καστανιές Έβρου (1^η Μαρτίου). Βρίσκονται πριν την μεθοριακή γραμμή, πριν την είσοδο στο προγεφύρωμα Κάραγατς, που μορφοποιεί το συνοριακό τρίγωνο στα σύνορα με την Τουρκία. Ελληνική περίπολος, αποτελούμενη από δύο στελέχη του Στρατού Ξηράς, συλλαμβάνεται από την Τουρκική Στρατοχωροφυλακή και οδηγείται στις φυλακές. Είναι η πρώτη φορά, μετά το 1974 που δύο Έλληνες στρατιωτικοί κρατούνται από τους Τούρκους. Η εμπλοκή της στρατοφυλακής αποτέλεσε την ποιοτική διαφοροποίηση στον χειρισμό της υπόθεσης, καθώς έχει εξελιχθεί σ’ ένα στρατιωτικό σώμα πραιτοριανών, για την προστασία του Τούρκου προέδρου Ερντογάν. Μετά το πρώτο 24ωρο της κράτησης των δύο Ελλήνων, διαφαίνονται οι προθέσεις της Άγκυρας να «φουσκώσει» το περιστατικό εκμεταλλευόμενη την υπόθεση. Έτσι, επικαιροποιείται πλήρως το δόγμα υβριδικού πολέμου (προπαγάνδα, κλιμάκωση διεκδικήσεων, απειλές άσκησης στρατιωτικής βίας, ψυχολογικές επιχειρήσεις, διπλωματία ομήρων, κυβερνοπόλεμος) που καθιερώνει στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ο (νέο)σουλτάνος Ερντογάν. Αδιευκρίνιστο παραμένει εάν η ελληνική κυβέρνηση είχε ενημέρωση από την ΕΥΠ ή άλλη ξένη μυστική υπηρεσία για την εκδήλωση του περιστατικού από την πλευρά των Τούρκων λίγα 24ωρα πριν, ενδεχόμενο που αλλάζει δραστικά όλο το πλαίσιο αντιμετώπισης της υπόθεσης. Το επεισόδιο στον Έβρο, επιβεβαίωσε την σκοπιμότητα της προκλητικότητας των Τούρκων, γύρω από τα Ίμια.

Διεθνές Σύστημα: HΔύση (ΕΕ, ΝΑΤΟ, ΗΠΑ) κατά της Ρωσίας

Ψυχροπολεμικό κλίμα κι έλλειψη ηγεσίας…!

Η εσωστρέφεια της κυβέρνησης Τραμπ, η «αδυναμία» της ΕΕ να καλύψει το κενό ηγεσίας των ΗΠΑ στην Ευρώπη, σε ζητήματα άμυνας κι ασφάλειας, αλλά και η εδραίωση ψυχροπολεμικού κλίματος στις σχέσεις της Δύσης με την Ρωσία, χαρακτηρίζουν τις σημερινές διεθνείς εξελίξεις.

Η πρόσφατη διεξαγωγή της Διάσκεψης Ασφάλειας του Μονάχου (MSC), επικαιροποίησε τους προβληματισμούς. Ο Πούτιν, αναδείχτηκε κυρίαρχος πολιτικός ηγέτης στην Ρωσία με το 76,7% των ψήφων στις εκλογές (17-18 Μαρτίου).

O Πούτιν θα παραμείνει στην εξουσία μέχρι το 2024, όταν θα είναι 71 ετών και υποχρεωμένος από το νόμο να παραιτηθεί. Το εκλογικό αυτό αποτέλεσμα, θεωρείται ως ευρεία πολιτική επιδοκιμασία της πολιτικής του, που οδηγεί σε περαιτέρω κλιμάκωση της ψυχροπολεμικής αντιπαράθεσης μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας.

Η Ουάσινγκτον του Τραμπ: Εσωστρέφεια

Με μία αιφνιδιαστική κίνηση (13 Μαρτίου) ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, προχώρησε στην απόλυση του υπουργού των Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον, αντικαθιστώντας τον με τον διευθυντή της CIA, Μάικ Πομπέο.

Ο πρώην ΥΠΕΞ κατά το Σαββατοκύριακο που προηγήθηκε της απόλυσής του, πραγματοποιούσε επίσκεψη στην Αφρική, προσπαθώντας να πείσει τους ηγέτες των αφρικανικών χωρών για τις θετικές προθέσεις της Ουάσινγκτον απέναντί τους, τόσο για την οικονομική ανάπτυξή τους, όσο και για την πολιτική σταθερότητά τους, αλλά και για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, στον αρνητικό απόηχο της δήλωσης του Αμερικανού προέδρου, που τις είχε χαρακτηρίσει ως «χώρες-απόπατους».

Ο Τίλερσον επικαλούμενος φόρτο εργασίας, αλλά και την αναγκαιότητα διεξαγωγής προσωπικών συναντήσεων στην αμερικανική πρωτεύουσα, συντόμευσε την επιστροφή του στην Ουάσινγκτον κατά μία ημέρα. Δεν διευκρινίστηκε εάν γνώριζε για την αποπομπή του ή αν την πληροφορήθηκε κατά την προσγείωσή του αεροσκάφους του.

Ο (πρώην) υφυπουργός του Τίλερσον, Στιβ Γκολντστάιν δήλωνε την ημέρα της απόλυσής του, ότι ο πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, δεν είχε συνομιλήσει με τον πρόεδρο Τραμπ και δεν γνώριζε για τον λόγο της αποπομπής του, ενώ σύμφωνα με την ίδια δήλωση, προσωπικά ο Τίλερσον, σχεδίαζε να παραμείνει στην θέση του, με δεδομένες τις «δυναμικές εξελίξεις» που είχε δρομολογήσει σε ζωτικά θέματα της ασκούμενης κατά την τρέχουσα περίοδο, αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής κι ασφάλειας. Την ίδια ημέρα και μετά από τις δηλώσεις αυτές, απαλλάχθηκε των καθηκόντων του κι ο Γκολντστάιν.

-Ο Τίλερσον είχε χαρακτηρίσει ως «ηλίθιο» τον Τραμπ το περασμένο καλοκαίρι, ενώ ο ίδιος, δεν  διέψευσε ότι είχε προχωρήσει στον χαρακτηρισμό αυτό. Παράλληλα, είχε διαφωνίες με τον πρόεδρο Τραμπ, αναφορικά με τον χειρισμό ζητημάτων που σχετίζονται με το Ιράν, αλλά και την Βόρεια Κορέα, αλλά και κατά της Ρωσίας, με τις θέσεις του να κινούνται περισσότερο προς τις πάγιες απόψεις που εκφράζουν τα κέντρα λήψης αποφάσεων στην αμερικανική πρωτεύουσα, αλλά κι ο ηγετικός πυρήνας του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Με το επίκεντρο του ενδιαφέροντος στην μείωση των οικονομικών δαπανών, ο πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ προσπάθησε να προωθήσει την εφαρμογή ενός νέου εσωτερικού οργανογράμματος λειτουργίας του αμερικανικού υπουργείου των Εξωτερικών, προκαλώντας την άσκηση σφοδρής κριτικής από το διπλωματικό και διοικητικό προσωπικό, εξαιτίας κυρίως της απομάκρυνσης ή συνταξιοδότησης, αριθμού υψηλόβαθμών διπλωματών, αλλά και των καθυστερήσεων στις προσλήψεις νέου διπλωματικού προσωπικού.

Καθήκοντα υπηρεσιακού υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, από την 1^η Απριλίου ανέλαβε ο υφυπουργός Τζον Σάλιβαν, ο οποίος δραστηριοποιήθηκε από τα μέσα Μαρτίου, πραγματοποιώντας συναντήσεις με τους ΥΠΕΞ της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας κι αναφορικά με την προετοιμασία της προσωπικής συνάντησης, μεταξύ του Τραμπ και του ηγέτη της Βόρειας Κορέας, Κιμ Γιονγκ Ουν, με την ενεργό διπλωματική διαμεσολάβηση της Σεούλ. Η διάσκεψη αυτή, διαφαίνεται ότι θα διεξαχθεί στην Σουηδία.

Παράλληλα, ο Σάλιβαν ανέλαβε ενεργό ρόλο για την ομαλή μεταβίβαση της ηγεσίας του αμερικανικού ΥΠΕΞ στον Πομπέο, καθώς η ακρόαση στην Γερουσία για την έγκριση του διορισμού του, δεν αναμένονταν να πραγματοποιηθεί μέχρι τον Απρίλιο. Ο Πομπέο θεωρείται άνθρωπος του Τραμπ, ενώ η προώθησή του στην ηγεσία του αμερικανικού ΥΠΕΞ, άφησε πίσω την επιλογή από τον Τραμπ της πρεσβευτή των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Νίκι Χέιλι, που έχει παρόμοιες φιλοδοξίες.

Μακεδονία: Ιστορία, Πολιτισμός, Γλώσσα, Ιθαγένεια Ελληνική!

Ἔστι μὲν οὖν Ἑλλὰς καὶ ἡ Μακεδονία…

«Λοιπὴ δ’ ἐστὶ τῆς Εὐρώπης ἥ τε Μακεδονία καὶ τῆς Θρᾴκης τὰ συνεχῆ [ τα]ύτῃ μέχρι Βυζαντίου καὶ ἡ Ἑλλὰς καὶ αἱ προσεχεῖς νῆσοι. Ἔστι μὲν οὖν Ἑλλὰς καὶ ἡ Μακεδονία· νυνὶ μέντοι τῇ φύσει τῶν τόπων ἀκολουθοῦντες καὶ τῷ σχήματι χωρὶς ἔγνωμεν αὐτὴν ἀπὸ τῆς ἄλλης Ἑλλάδος τάξαι καὶ συνάψαι πρὸς τὴν ὅμορον αὐτῇ Θρᾴκην μέχρι τοῦ στόματος τοῦ Εὐξείνου καὶ τῆς Προποντίδος. Εἶτα μετ’ ὀλίγα μέμνηται Κυψέλων καὶ τοῦ Ἕβρου ποταμοῦ. Καταγράφει δὲ καί τι σχῆμα παραλληλόγραμμον, ἐν ᾧ ἡ σύμπασα Μακεδονία ἐστίν…»

ΣΤΡΑΒΩΝΟΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΕΒΔΟΜΟΝ παράγραφος 9

Δημοψήφισμα, Τώρα!

Η ανάγκη της δημοκρατικής έκφρασης των Ελλήνων για ένα εθνικό θέμα τέτοιας διαχρονικής βαρύτητας μέσω δημοψηφίσματος είναι κάτι παραπάνω από επιτακτική, με δεδομένες τις ουσιαστικές και πολλαπλές παρενέργειες που θα έχει η εφαρμογή της συμφωνίας, στην μεγιστοποίηση των προκλήσεων που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η ελληνική εξωτερική πολιτική κι όχι μόνο, τα επόμενα χρόνια. Μόνο ένα δημοψήφισμα μπορεί να εκτονώσει την οργή των Μακεδόνων, σε κάθε γωνιά της μακεδονικής γης.

Διπλωματικές και λοιπές επισημάνσεις:

Νωρίς το πρωί της 13^ης Ιουνίου 2018, δεν έχει συμπληρωθεί ούτε ένα 24ωρο από το τηλεφώνημα του πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ Ζάεφ στον πρωθυπουργό της Ελλάδας και είδηση της υπογραφής συμφωνίας μεταξύ των Σκοπίων και της Αθήνας για την υπόθεση του ονόματος παρουσιάζεται στα δελτία ειδήσεων των διεθνών τηλεοπτικών δικτύων.

Το BBC και το CNN σχολιάζουν θετικά τις εξελίξεις, μιλώντας για «Βόρεια Μακεδονία» και σχολιάζοντας τις διευκρινήσεις που πρέπει να δίνονται στους τουρίστες αναφορικά με το ποια Μακεδονία θέλουν να επισκεφτούν.

-Το κράτος, με το όνομα «Βόρεια Μακεδονία» και κατά την καθημερινή πρακτική «Μακεδονία» ή την περιοχή της Μακεδονίας, που βρίσκεται στα βόρεια της Ελλάδας; Μέχρι την επίτευξη της συμφωνίας τα Σκόπια αποκαλούνταν στο εξωτερικό περισσότερο ως «Μακεδονία» και λιγότερο ως ΠΓΔΜ, ονομασία που είχαν κυρίως στους διεθνείς οργανισμούς.